سلطان اسحاق یا سلطان سهاک (۶۷۵ - ۷۹۸) مؤسس مسلک اهل حق است. اهل حق وی را به نامهای سلطان حقیقت و صاحب کرم نیز میشناسند. اهل حق او را مظهر جلوهٔ ذات حق میدانند.[۱]
زندگینامه
وی از طایفهٔ اکراد است که نسبش به موسی کاظم میرسد و در اواخر سده ۷ هجری قمری در قریه برزنجه واقع در شهرستان سلیمانیه عراق چشم به جهان گشود.[۲] پدرش شیخ عیسی برزنجهای رئیس قادریهای آن زمان بوده است و خانقاه و مریدانی داشته است و مادرش خاتون رزبار دختر حسین بگ جلد بوده است، که یکی از هفت تن میباشد. بعد از درگذشت پدر مریدان او گرد سلطان سهاک جمع شدند و برادران بنای مخالفت را با او نهادند. از این رو از برزنجه به قریه شیخان در کردستان ایران هجرت کرد و در آنجا نیز درگذشت. [۳] [۴]
سلطان اسحاق در جوانی به تحصیل حکمت، فلسفه و ادبیات پرداخت. بعد به فقه متوجه گردید. سلطان اسحاق سرزمینهای اورامان، جوانرود، گوران و کوههای دالاهو را که برای پیشرفت کار خود مناسب میدانست، برگزید و با گروهی از یاران کرد (پیر بنیامین، پیرموسی، پیر داود) زادگاه خود را ترک و به پردیور رفت. در مورد تحصیلات سلطان اسحاق برخی معتقدند که سلطان اسحاق سواد ظاهری نداشت و از میان یارانش فقط پیرموسی سواد داشته است.[۵]
کلام سرانجام
گفتارهای سلطان اسحاق در سرانجام (دیوان گوره) که از کتب مقدس اهل حق به شمار میرود، جمع آوری شده است. سرانجام به معنی عاقبت و آخر کار است و شامل کلیهی متونی است که سلطان اسحاق (۶۷۵- ۷۹۸ هجری) و یارانش در قرن هشتم هجری بیان کردهاند. این متون سرودها و نیایشها و ادعیه و آداب و رسوم مذهبی و مسلکی و نذر و نیاز و قربانیها را در برمیگیرد و بیشتر مطالب آن سینه به سینه منتقل شده است.[۶] کلام سرانجام به گویش هورامی نوشته شده است.
خاندانهای حقیقت
یکی از کارهای مهم سلطان اسحاق، تشکیل خاندانهای حقیقت به نامهای خاموشی، یادگاری، شاهابراهیمی، عالیقلندری، میرسوری، مصطفایی و حاجی باویسی بوده است. بعد از سلطان نیز چهار خاندان دیگر به نامهای ذوالنوری و آتشبیگی و شاهحیاسی و باباحیدری تاسیس شدند.[۷]
دانلود آهنگ سلطان اسحاق با صدای فرهاد بزله
...................................................................................................................................................................................
منابع
1. برهانالحق، نورعلی الهی
2. برهانالحق، نورعلی الهی
3. صدیق صفیزاده، اهل حق،
4. برهانالحق، نورعلی الهی
5. آثارالحق، گفتارهایی از نورعلی الهی
6. صدیق صفیزاده، اهل حق
7. صدیق صفیزاده، اهل حق